We wrześniu br. w południowo-zachodniej części Polski przeszły powodzie, które dotknęły tysiące ludzi, powodując ogromne straty materialne i zagrażając zdrowiu publicznemu. Powódź to jedno z najbardziej niszczycielskich zjawisk naturalnych, które nie tylko niszczy infrastrukturę, ale również wprowadza szereg zagrożeń dla higieny i zdrowia. Woda powodziowa, będąca mieszaniną deszczu, ścieków, chemikaliów i innych zanieczyszczeń, może doprowadzić do skażenia środowiska i stworzyć sprzyjające warunki do rozwoju groźnych patogenów. W takich okolicznościach zachowanie higieny staje się wyjątkowo trudne. Brak dostępu do czystej wody, zniszczenia systemów kanalizacyjnych i ograniczone możliwości mycia rąk czy dezynfekcji sprzyjają rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych. Dlatego kwestia higieny nabiera szczególnego znaczenia!
Konferencja Asplant Akademii: Wsparcie dla powodzian
Na temat higieny, metod dezynfekcji i dezynsekcji w kontekście powodzi mogliśmy podyskutować na konferencji zorganizowanej 4 października br. we Wrocławiu przez Asplant Akademię. Dochód z konferencji został przeznaczony na pomoc powodzianom, co podkreśla społeczny wymiar tego wydarzenia. Panele dyskusyjne dotyczyły takich kwestii, jak:
- Dezynfekcja studni, piwnic i zalanych pomieszczeń
- Osuszanie budynków i kontrola wilgotności
- Zwalczanie grzybów i pleśni w przemoczonych pomieszczeniach
- Migracja szczurów i dezodoryzacja jako skutki powodzi
Konferencja została zorganizowana we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Pracowników Dezynfekcji, Dezynsekcji i Deratyzacji, co gwarantowało wysoki poziom merytoryczny i praktyczne podejście do problemów.
Jakie są skutki powodzi dla higieny i zdrowia?
1. Zanieczyszczenie wody i gleby
Powodzie mają znaczący wpływ na zanieczyszczenie wody i gleby, ponieważ woda przemieszcza się przez tereny rolnicze, przemysłowe oraz miejskie, zmywając substancje chemiczne, ścieki i odpady. W efekcie do wód gruntowych i powierzchniowych trafiają toksyczne substancje, takie jak:
- Pestycydy i nawozy sztuczne: Mogą powodować zatrucia u ludzi i zwierząt.
- Oleje i produkty ropopochodne: Szkodliwe dla ekosystemu i zdrowia człowieka.
- Metale ciężkie: Takie jak ołów, rtęć czy kadm, które są niebezpieczne dla zdrowia.
- Bakterie i wirusy: Patogeny powodujące choroby zakaźne.
Wpływ na zdrowie
Spożycie lub kontakt z zanieczyszczoną wodą może prowadzić do:
- Zatrucia pokarmowego
- Chorób skóry i błon śluzowych
- Uszkodzenia narządów wewnętrznych
2. Wzrost ryzyka chorób zakaźnych
Powodzie znacznie zwiększają ryzyko zakażeń bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Woda powodziowa często miesza się z nieczystościami, ściekami i odpadami, co prowadzi do rozprzestrzeniania się patogenów.
Choroby bakteryjne
- Escherichia coli (E. coli): Może powodować ciężkie biegunki i odwodnienie.
- Salmonelloza: Objawia się gorączką, biegunką i bólami brzucha.
- Cholera: Prowadzi do ostrej biegunki i odwodnienia.
Choroby wirusowe
- Wirusowe zapalenie wątroby typu A: Powoduje uszkodzenie wątroby.
- Norowirusy: Wywołują ostre zapalenie żołądka i jelit.
Choroby grzybicze
- Grzybice skóry: Wywołane przez kontakt z zanieczyszczoną wodą.
- Infekcje dróg oddechowych: Spowodowane przez zarodniki grzybów w wilgotnych pomieszczeniach.
3. Rozwój grzybów i pleśni
Powodzie sprzyjają rozwojowi grzybów i pleśni w zalanych budynkach. Wilgotne środowisko jest idealne dla ich wzrostu, co może prowadzić do:
- Alergii i astmy: Wdychanie zarodników pleśni podrażnia drogi oddechowe.
- Uszkodzenia strukturalnego budynków: Grzyby mogą osłabiać materiały budowlane.
4. Zwiększenie populacji szkodników
Gryzonie
- Szczury i myszy: Migrują w poszukiwaniu schronienia, przenosząc choroby takie jak leptospiroza czy hantawirus.
Insekty
- Komary: Rozmnażają się w stojącej wodzie, zwiększając ryzyko chorób takich jak malaria (w strefach tropikalnych) czy gorączka Zachodniego Nilu.
- Muchy: Mogą przenosić patogeny na żywność i powierzchnie.
5. Problemy z dostępem do czystej wody i sanitariatów
- Uszkodzenia infrastruktury wodno-kanalizacyjnej: Uniemożliwiają dostęp do czystej wody pitnej.
- Brak sanitariatów: Zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się chorób przez kontakt bezpośredni.
6. Wpływ na zdrowie psychiczne
- Stres i trauma: Utrata mienia i zagrożenie życia mogą prowadzić do zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy zespół stresu pourazowego (PTSD).
Jak wygląda dezynfekcja po powodzi?
1. Etapy dezynfekcji
a) Ocena szkód i planowanie
- Inspekcja budynków: Ocena strukturalna i sanitarna.
- Plan działania: Opracowanie strategii dezynfekcji i osuszania.
b) Usuwanie zanieczyszczeń
- Usunięcie wody i błota: Za pomocą pomp i sprzętu mechanicznego.
- Segregacja odpadów: Oddzielenie rzeczy do uratowania od tych do utylizacji.
c) Osuszanie budynków
- Użycie osuszaczy powietrza: Przyspiesza proces schnięcia.
- Wentylacja: Poprawia cyrkulację powietrza.
d) Czyszczenie i mycie
- Mycie powierzchni: Z użyciem detergentów.
- Usuwanie pleśni i grzybów: Mechaniczne i chemiczne.
e) Dezynfekcja
- Stosowanie środków dezynfekcyjnych: Na bazie chloru, alkoholu lub innych substancji aktywnych.
- Ozonowanie i promieniowanie UV: Dodatkowe metody dezynfekcji.
2. Co należy zdezynfekować?
a) Pomieszczenia wewnętrzne
- Ściany i podłogi
- Meble i wyposażenie
- Sprzęt AGD i RTV: Należy ocenić, czy można je uratować.
b) Urządzenia sanitarne
- Toalety, umywalki, wanny
- Rury kanalizacyjne i odpływy
c) Źródła wody
- Studnie i ujęcia wody
- Zbiorniki na wodę deszczową
d) Tereny zewnętrzne
- Chodniki, podjazdy, ogrody
- Place zabaw i obiekty sportowe
3. Metody dezynfekcji
a) Środki chemiczne
- Chlor i podchloryn sodu: Skuteczne przeciwko bakteriom i wirusom.
- Czwartorzędowe sole amoniowe: Działają przeciwko szerokiemu spektrum mikroorganizmów.
- Alkohole: Do dezynfekcji małych powierzchni i sprzętu.
b) Fizyczne metody dezynfekcji
- Ozonowanie: Usuwa zapachy i dezynfekuje powietrze oraz powierzchnie.
- Promieniowanie UV-C: Niszczy DNA mikroorganizmów.
- Parowanie wodą o wysokiej temperaturze: Do usuwania pleśni i grzybów.
4. Dezynsekcja po powodzi
a) Dlaczego jest konieczna?
- Wzrost populacji owadów: Wilgoć sprzyja ich rozmnażaniu.
- Ryzyko chorób: Owady mogą być wektorami chorób zakaźnych.
b) Metody dezynsekcji
- Stosowanie insektycydów: Opryskiwanie terenów zalanych.
- Fumigacja: Gazowanie pomieszczeń w celu eliminacji owadów.
- Pułapki i barierowe metody fizyczne: Siatki, lepy, lampy owadobójcze.
5. Deratyzacja po powodzi
a) Wzrost aktywności gryzoni
- Przemieszczanie się szczurów i myszy: W poszukiwaniu schronienia i pożywienia.
b) Metody deratyzacji
- Stacje deratyzacyjne: Zawierające trutki.
- Pułapki mechaniczne
- Monitorowanie aktywności: Za pomocą kamer i detektorów.
6. Współpraca z profesjonalistami
Niezwykle ważne jest, aby skorzystać z usług profesjonalnych firm specjalizujących się w dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji. Zalety takiego rozwiązania:
- Doświadczenie i wiedza: Profesjonaliści znają najskuteczniejsze metody.
- Bezpieczeństwo: Odpowiednie środki ochrony osobistej i procedury.
- Zgodność z przepisami: Przestrzeganie wytycznych Sanepidu i innych organów.
Dodatkowe środki ostrożności i zalecenia
1. Higiena osobista
- Mycie rąk: Regularne mycie rąk wodą z mydłem.
- Unikanie kontaktu z zanieczyszczoną wodą: Noszenie rękawic i obuwia ochronnego.
- Stosowanie środków dezynfekujących: Gdy dostęp do wody jest ograniczony.
2. Bezpieczeństwo żywności
- Utylizacja skażonej żywności: Wszystkie produkty, które miały kontakt z wodą powodziową, powinny zostać wyrzucone.
- Dezynfekcja naczyń i przyborów kuchennych: Mycie w gorącej wodzie z dodatkiem środka dezynfekcyjnego.
3. Zdrowie psychiczne
- Wsparcie psychologiczne: Konsultacje z psychologiem mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem.
- Budowanie społeczności: Wsparcie sąsiedzkie i wspólne działania.
4. Monitorowanie stanu zdrowia
- Obserwacja objawów chorobowych: Gorączka, biegunka, wysypki skórne.
- Konsultacja z lekarzem: W przypadku wystąpienia niepokojących symptomów.
5. Edukacja i informacja
- Śledzenie komunikatów Sanepidu: Aktualne informacje i zalecenia.
- Udział w szkoleniach i warsztatach: Organizowanych przez lokalne władze lub organizacje pozarządowe.
Po powodzi kluczowe jest szybkie i skuteczne działanie w celu przywrócenia bezpiecznych warunków sanitarnych. Dezynfekcja, dezynsekcja i deratyzacja są niezbędne do ochrony zdrowia publicznego i zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób. Współpraca z profesjonalistami oraz przestrzeganie wytycznych Sanepidu minimalizują ryzyko zagrożeń.
Przestrzeganie zaleceń Sanepidu minimalizuje ryzyko chorób zakaźnych, zapewniając bezpieczeństwo Twojej rodzinie i otoczeniu. Dbaj o swoje zdrowie i nie czekaj – działaj szybko, korzystając z fachowej pomocy profesjonalistów!
